Znalezienie tego urządzenia graniczyło z cudem. Pomimo że było produkowane przez ponad 30 lat, nie zachowało się wiele oryginalnych egzemplarzy lub ich właściciele niechętnie się ich pozbywają. Długo szukałem w sklepach i na forach internetowych, pytałem przyjaciół i znajomych. W końcu udało się zakupić jeden egzemplarz, w dodatku w atrakcyjnej cenie. Szablon, bo o nim jest mowa, jest przydatnym narzędziem do własnoręcznego przycinania filmów do aparatów Leica.
Różnice
Jednym z pierwszych wyzwań w korzystaniu z Leica IA jest prawidłowe założenie filmu. Początkowo można było kupić już przycięte i gotowe do użytku filmy albo przyciąć je samemu w ciemni (sprzedawano filmy w rolkach 5 lub 10 metrowych). By poprawnie umieścić film w kasecie (początkowo z metalu, potem z plastiku lub owinięte papierem), należało go podzielić na równe części (1,6 m) i przyciąć boki na obydwu końcach.
(Sz)Ablon
Do przycięcia boków filmu od 1930 roku służył metalowy szablon (w skrócie ablon), który zakłady Leica w Wetzlar produkowały do 1965 roku. Dlaczego użycie szablonu było takie ważne? Obecne filmy mają nacięcie o połowę mniejsze. Założenie filmu bez przycięcia mogłoby spowodować wadliwe transportowanie go przez aparat. Perforacja nie wskoczyłaby do przewidzianych do tego celu ząbków, a film mógł się zerwać, a jego fragmenty ? w najgorszym przypadku ? uszkodzić migawkę.
Ablon składa się z dwóch składanych równych części. Wyciągnięty na ok. 10 cm film umieszcza się pomiędzy klapami urządzenia. Następnie przycina się go ostrym nożem W ten sposób powstanie lekka krzywizna. Szablon zapobiega wycięciu filmu w jednym z otworów perforacyjnych (w innym przypadku może dojść o uszkodzenia filmu).
Założenie filmu
Po odpowiednim przycięciu założenie filmu nie jest już większym problemem. Należy tylko uważać, by obie części: kasetkę z filmem i szpulkę założyć jednocześnie i równo. Na wewnętrznej stronie dolnej pokrywy w aparacie zamieszczono dodatkowo krótką informację o poprawnym założeniu filmu. Wymaga to jednak pewnej wprawy. Moje pierwsze próby nie kończyły się powodzeniem. Konieczna stała się mozolna operacja z użyciem pincety i nożyczek do paznokci? Pomocne są na szczęście instruktaże dostępne w sieci. O poprawnym założeniu filmu świadczy obracanie się pokrętła zwijania filmu w odwrotnym kierunku do wygrawerowanej strzałki.
Film i szablon dzisiaj
Od 1972 roku upowszechniły się filmy z krótszym języczkiem, które produkowane są do dzisiaj. Mimo iż szablon oferowano przez ponad 30 lat, należy on dzisiaj do rzadkich urządzeń i osiąga wysokie ceny na aukcjach internetowych. Od 1935 roku zakłady w Wetzlar produkowały też szablon do Leica 250 (anzoo).
Więcej o (sz)ablonie i jego wykorzystaniu:
Olaf Nattenberg, Ablon: Schneiden – aber richtig! (ostatni dostęp: 27.09.2019)